Σε προηγούμενο άρθρο είδαμε τις πιο γνωστές μορφές επιχειρήσεων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο ελληνικό επιχειρείν και προσπαθήσαμε να δώσουμε μια μικρή περιγραφή αναφορικά με τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους και τον τρόπο με τον οποίο φορολογούνται τα κέρδη τους.

Εκτός αυτών των λίγο πολύ γνωστών μορφών επιχειρήσεων, υπάρχουν μερικές ακόμα ειδικές περιπτώσεις ειδικών εταιριών σχημάτων, οι οποίες εκτός από ευελιξία προσφέρουν φορολογικά κίνητρα, έχουν πολύ καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία και σε κάποιες περιπτώσεις έχουν δημιουργηθεί για να αναπτύξουν τα συμφέροντα συγκεκριμένων οικονομικών και κοινωνικών ομάδων

Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας – Φορείς Κ.Αλ.Ο

Οι Φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας αποτελούν συλλογικά νομικά σχήματα, στα οποία τα μέλη συμμετέχουν ισότιμα στη λήψη αποφάσεων. Λειτουργούν με αρχές σύγκλισης στις αμοιβές εργασίας και εφαρμόζουν ποσοστώσεις στη διανομή των κερδών, έχοντας ως κύριο στόχο την ανάπτυξη δράσεων με συλλογικό και κοινωνικό όφελος.

Στους φορείς Κ.Αλ.Ο περιλαμβάνονται:

• Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ. Επ.) που είναι είναι οι αστικοί συνεταιρισμοί [mfn_note]N. 1667/1986[/mfn_note], που έχουν ως καταστατικό σκοπό τη συλλογική και την κοινωνική ωφέλεια και διαθέτουν εκ του νόμου εμπορική ιδιότητα. Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό τους, οι Κοιν.Σ. Επ. διακρίνονται σε Κοιν.Σ. Επ. Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων και Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ειδικών Ομάδων Πληθυσμού.
• Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) οι οποίοι αποσκοπούν στην κοινωνική και οικονομική ενσωμάτωση, καθώς και στην επαγγελματική αποκατάσταση ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, συμβάλλοντας παράλληλα στη θεραπευτική τους πορεία και στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη οικονομική τους αυτονομία. Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, με περιορισμένη ευθύνη για τα μέλη τους¹άρθρο 12 του ν. 2716/1999.
• Οι Συνεταιρισμοί Εργαζομένων, οι οποίοι είναι Είναι Αστικοί Συνεταιρισμοί ² Νόμος 1667/1986 που έχουν ως καταστατικό σκοπό τη «συλλογική ωφέλεια». Dιαθέτουν εκ του νόμου εμπορική ιδιότητα και τα μέλη τους είναι αποκλειστικά και μόνο φυσικά πρόσωπα, τα οποία επιθυμούν να βιοποριστούν, παράγοντας από κοινού αγαθά και υπηρεσίες για τρίτους.

Κατά τον υπολογισμό του κέρδους μιας Κοιν.Σ.Επ., δεν συνυπολογίζεται ποσοστό έως 35% των προ φόρων κερδών, εφόσον αυτό διανέμεται στους εργαζομένους της (το ποσό αυτό θεωρείται εισόδημα από μισθωτή εργασία για τους ίδιους). Το υπόλοιπο κέρδος υπόκειται σε φορολογία με συντελεστή 29%. Επίσης οι Φορείς Κ.ΑΛ.Ο. (Κοιν.Σ.Επ., Συνεταιρισμοί Εργαζομένων και ΚΟΙ.Σ.Π.Ε.) απαλλάσσονται από την καταβολή του τέλους επιτηδεύματος ³.

Αστικοί συνεταιρισμοί

Είναι μια εθελοντική ένωση ανθρώπων που συνεργάζονται με κοινό οικονομικό σκοπό. Δεν αφορά αγροτικές δραστηριότητες, αλλά στοχεύει κυρίως, μέσα από τη συνεργασία των μελών του, στη βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής τους ανάπτυξης, καθώς και στη γενικότερη αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους, μέσα από μια κοινή επιχείρηση. Υπάρχουν διάφορα είδη συνεταιρισμών, όπως παραγωγικοί, καταναλωτικοί, προμηθευτικοί, πιστωτικοί, μεταφορικοί και τουριστικοί.

Παράδειγμα τέτοιων νομικών μορφών είναι οι συνεταιρισμοί Ραδιοταξί, Γυναικίοι συνεταιρισμοί κλπ

Για να ιδρυθεί ένας συνεταιρισμός, απαιτείται η σύνταξη καταστατικού, το οποίο πρέπει να υπογραφεί από τουλάχιστον δεκαπέντε άτομα.

Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ( ΑΣ )

Οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ) αποτελούν αυτόνομες και εθελοντικές ενώσεις φυσικών προσώπων ³ Νόμος 4384/2016 και αποσκοπούν στην οικονομική πρόοδο και την προώθηση των συμφερόντων των μελών τους. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας συνεταιριστικής αγροτικής επιχείρησης που λειτουργεί με βάση την κοινή ιδιοκτησία και τη δημοκρατική διοίκηση. Στην κατηγορία των ΑΣ περιλαμβάνονται επίσης συνεταιρισμοί αλιευτικοί, κτηνοτροφικοί, πτηνοτροφικοί, μελισσοκομικοί, σηροτροφικοί, αγροτουριστικοί, αγροτοβιοτεχνικοί, οικοτεχνικοί, γυναικείοι καθώς και κάθε άλλης μορφής συνεταιρισμοί που δραστηριοποιούνται στον χώρο της αγροτικής οικονομίας.

Επιπλέον, οι ΑΣ αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με εμπορική ιδιότητα. Μπορούν να αναπτύσσουν κάθε είδους δραστηριότητα που εξυπηρετεί τους σκοπούς τους, στο πλαίσιο πάντοτε των οριζομένων από τον νόμο και το Καταστατικό τους.

Είναι το είδος προσωπικής εταιρείας το οποίο συναντάμε συχνότερα στην χώρα μας. Για την σύστασή της χρειάζονται 2 επιχειρηματίες (οι οποίοι ονομάζονται “εταίροι”) και ευθύνονται εξ ολοκλήρου και απεριόριστα για τις υποχρεώσεις της. Λόγω αυτής της ευθύνης των εταίρων για τα χρέη της εταιρείας, η συγκεκριμένη μορφή ενδείκνυται για επιχειρηματίες οι οποίοι επιθυμούν να έχουν μεγάλη πιστοληπτική ικανότητα.

Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, φορολογούνται με συντελεστή 13% ⁴άρθρο 58 του Νόμου 4172/2013 ενώ το πλεόνασμα της διαχειρηστικής χρήσης το οποίο κατανέμεται στα μέλη του, φορολογείται βάση των διατάξεων του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ομάδες παραγωγών αγροτικών προϊόντων

Όπως και οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, οι Ομάδες παραγωγών αγροτικών προϊόντων είναι μια εθελοντική ένωση ανθρώπων που οργανώνονται για να διαχειριστούν την παραγωγή και την διάθεση των προϊόντων τους, με σκοπό την ενίσχυση και την εξασφάλιση καλύτερων όρων στην αγορά. Σε αντίθεση με τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, οι Ομ. Π έχουν διαφορετική οργάνωση ως οργανισμός και τον τρόπο επίτευξης των σκοπών τους καθώς εστιάζουν στην διακίνηση και εμπορία των προϊόντων τους μέσω της ομάδας.

Όπως και στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν οι Ομάδες Παραγωγών, φορολογούνται με συντελεστή 13%

Αστική Εταιρεία

Η αστική εταιρεία θεωρείται κατά κανόνα προσωπική και συνήθως δεν διαθέτει νομική προσωπικότητα ⁵άρθρο 741 του Α.Κ . Ωστόσο, μπορεί να την αποκτήσει εφόσον επιδιώκει οικονομικό σκοπό και τηρήσει τις προβλεπόμενες διαδικασίες δημοσιότητας.

Κύριο γνώρισμά της είναι ότι δεν πραγματοποιείται διανομή κερδών στους εταίρους στο τέλος κάθε χρήσης. Αντιθέτως, τα κέρδη επανεπενδύονται στην εταιρεία, με σκοπό την ενίσχυση και προώθηση των στόχων της, όπως αυτοί καθορίζονται στο καταστατικό.

Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου

Τα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα είναι φορείς που έχουν ως σκοπό να προσφέρουν υπηρεσίες με κοινωνικό ή φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Στόχος τους είναι να βελτιώνουν την καθημερινότητα των πολιτών και να συμβάλλουν σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Τα έσοδά τους δε μοιράζονται στα μέλη ή σε τρίτους, αλλά επανεπενδύονται για την υποστήριξη και ανάπτυξη των δράσεών τους.

Στα πλαίσια της δράσης και του σκοπού τους, δύναται να έχουν έσοδα από δραστηριότητες, τα οποία διακρίνονται σε:

• Μη συναλλακτικής δραστηριότητας, όπως είσπραξη ενοικίων, συνδρομές μελών, δωρεές, χρηματικές ενισχύσεις, επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις, οργάνωση συνεδρίων προς ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου και συναφή πράξεις ή
• συναλλακτικής δραστηριότητας και εμπορικού χαρακτήρα, όπως ενδεικτικά πώληση αγαθών σε bazaar, παραχώρηση διαφημιστικού χώρου στο γραπτό Τύπο ή μέσω διαδικτύου, e-shop πώλησης αγαθών με την επωνυμία των οργανισμών όπως ημερολόγια, μπλούζες και συναφή είδη.

Τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρόσωπα, δε φορολογούνται για οικονομικές ενισχύσεις, συνδρομές μελών, δωρεές και εράνου, έσοδα τα οποία πραγματοποιούνται για την επίτευξη του ανιδιοτελή σκοπού τους. Φορολογούνται όμως για τα κέρδη τους που προκύπτουν από έσοδά δραστηριοτήτων εμπορικού χαρακτήρα και για την είσπραξη ενοικίων με φορολογικό συντελεστή 22%